De Data verordening (DV) beschrijft geharmoniseerde regels voor eerlijke toegang tot en eerlijk gebruik van data om een eerlijker speelveld te creëeren voor data-aanbieders en -gebruikers. De Data verordening is op 11 januari 2024 in werking getreden en zal in september 2025 van toepassing worden.

De DV gaat o.a. in op de volgende onderwerpen:

• Gebruikers krijgen het recht op toegang tot en gebruik van data (voor derden): Ondernemingen die producten of gerelateerde diensten aanbieden die bij gebruik data genereren, bijvoorbeeld IoT producten en sensoren, worden verplicht om deze data, op aanvraag, beschikbaar te stellen voor de gebruikers of derde partijen (inclusief mogelijk concurrenten van deze aanbieders). Voor ontvangende derde partijen gelden specifieke verplichtingen, deze zijn aangegeven in artikel 6.

• Data beschikbaar stellen voor overheidsinstanties: Ondernemingen worden verplicht om data, onverwijld, beschikbaar te stellen aan publieke instellingen in het geval van een uitzonderlijke noodzaak, bijvoorbeeld bij een natuurlijke of medische ramp.

• Oneerlijke bedingen: Kleine-, micro- en middelgrote ondernemingen moeten eerlijk, niet discriminerend, transparant en op een redelijke wijze behandeld worden bij contractuele bedingen betreft de toegang tot en het gebruik van data.

Relevantie voor het afsprakenstelsel

De DV is relevant bij het bepalen van datarechthebbende partijen en autorisaties.

De DV bepaalt dat meerdere partijen, (mogelijk verschillende) rechten hebben over data voortkomend uit data-generende producten of gerelateerde diensten (bijvoorbeeld sensoren). Hiermee kunnen de datarechthebbende partijen verschillen afhankelijk van de doeleinden van datadiensten. Het is de verantwoordelijkheid van datadienstaanbieders om te weten wie de datarechthebbende partijen zijn over data in door hen aangeboden datadiensten.

Bovendien bepaalt de DV dat in het geval van uitzonderlijke noodzaak, publieke partijen die door de datarechthebbende normaliter niet geautoriseerd zijn tot datadiensten zonder inspraak van de datarechthebbende wel geautoriseerd worden.